Hasta Kan Yönetiminin Uygulanması

Hasta Kan Yönetimi Bilgi Sistemleri

Hasta kan yönetimi (HKY) ile ilgili bilgi sistemleri, Hasta Kan Yönetimini uygulamak amacıyla hastanelere destek sunmak için oluşturulmuştur. HKY bilgi sistemlerinin genel amacı, hasta güvenliğini artırmaktır. HKY bilgi sistemlerinin bir parçası olarak, hastaneler ile HKY Bilgi Sistemleri Koordinasyon Merkezi arasındaki iş birliği, her hastanenin yerel yeteneklerine uyacak şekilde ayarlanmış genel bir anlaşma ile düzenlenir.

İlgilenen hastaneleri destekleyin

HKY bilgi sistemlerinin öncelikli hedefi, uygulamanın ilk aşamasında ve projenin sonraki seyrinde HKY ile ilgilenen hastaneleri desteklemektir. Örneğin, özel terapötik önlemlerle ilgili sorular ortaya çıkarsa, HKY Bilgi Sistemleri Koordinasyon Merkezi yanıtların bulunmasına yardımcı olmayı arzular.

Sertifikasyon

HKY uygulama sürecinde çabaları değerlendirmek için hastanelere HKY bilgi sisteminin bir parçası olarak sertifika verilir. HKY düzeyleri, uygulanan önlemlerin miktarını ve kalitesini değerlendiren denetimlere dayalı olarak hesaplanır. Dinamik ve sürekli bir ilerlemeyi değerlendirmek için yeniden denetim her zaman mümkündür. HKY giderek daha fazla kamuoyu farkındalığı kazandıkça, başarılı bir sertifikalandırma yakın gelecekte güçlü bir pazarlama aracı haline gelebilir.

Kalite güvencesi ve bilimsel değerlendirme

HKY uygulamasının her bir HKY bilgi sistemine sahip hastanede değerlendirilmesi, rutin klinik veriler aracılığıyla mümkündür. Allojenik kan bileşenleri ve pıhtılaşma faktörlerinin tüketimine ek olarak, rutin klinik veriler hastanede kalış sırasındaki komplikasyonların, hastanede kalış süresinin yanı sıra ameliyat öncesi ve sonrası Hb düzeylerinin izlenmesini sağlar. Bununla birlikte, farklı ülkelerden HKY bilgi sistemine katılan hastaneler için, ulusal yasalarla kapsamlı bir uyum önerilmektir. Sağlanan veri setleri olası hatalar için kontrol edildikten sonra, güvenli bir veri tabanına aktarılır. Sağlanan veri setleri aynı zamanda her hastane için ayrı ayrı analiz edilmesine ek olarak, yeterli istatistiksel yöntemler kullanılarak birleştirilecek, kapsamlı bir şekilde analiz edilecek ve katılan hastanelerle birlikte yayınlanacaktır.

Klinikte HKY Uygulaması

Hasta bakım kalitesinin ve hasta güvenliğinin iyileştirilmesi

Kısmen yaşlanan nüfus nedeniyle, cerrahi müdahalelerin sayısı ve dolayısıyla perioperatif kan kaybı riski, kan transfüzyonu gereksinimi ile birlikte halen artmaktadır. DSÖ, 2010'dan beri bu eğilimin Hasta Kan Yönetimini kullanmayla karşılanabileceğini önermektedir. Çok sayıda çalışma, HKY önlemlerinin hastanın kendi kan kaynaklarını koruyabileceğini, tedavi kalitesini, sonuçlarını ve hasta güvenliğini iyileştirebileceğini ve transfüzyonlardaki tasarruflar ve daha kısa hastanede kalış süreleri nedeniyle maliyetleri önemli ölçüde azaltabileceğini açıkça göstermektedir.

HKY, tanımı gereği, hastanın kendi kan rezervlerini mümkün olduğunda korumayı ve böylece tedavi kalitesini ve hasta güvenliğini artırmayı amaçlayan kanıta dayalı tıbbi ve cerrahi kavramın zamanında kullanımını ifade eder.

Klinisyenler için, HKY'nin temelleri özellikle aneminin tanı ve tedavisine, ardından hem dahili hastalıklarda hem de cerrahide kan kaybının önlenmesine odaklanır.

Uygulama, alışkanlık haline gelmiş transfüzyon uygulamalarından dolayı olumsuz etkilenmektedir

HKY'nin uygulanması, alışkanlık haline gelmiş transfüzyon uygulamalarından dolayı olumsuz etkilenmektedir. Olguların %60'ından fazlasında, planlanan operasyon nedeniyle isteği yapılmış transfüzyon üniteleri kullanılmamaktadır.

Algoritma tabanlı bir HKY sisteminin kurulması, transfüzyon oranlarında önemli bir azalmaya yol açabilir.

Birinci basamak hastanede HKY

Almanya'daki birinci basamak bir hastanede HKY'nin uygulanmasından önce ve sonra eritrosit konsantrelerinin (EK) ihtiyacı karşılaştırılmış ve ihtiyaçta yılda yaklaşık 1.500 ünite (%55) azalma olduğu gösterilmiştir.

Ameliyathanede HKY

Önceden var olan anemi, hem artan morbidite ve mortalite, hastanede daha uzun süre kalış ve daha geç iyileşme ve daha düşük yaşam kalitesi için  hem de EK transfüzyonu için bağımsız bir risk faktörüdür.

HKY ile ameliyat prosedürünün sonucunu iyileştirmek ve dolayısıyla hasta memnuniyetini artırmak için birçok fırsat vardır.

Cerrahide en önemli önlemler

Cerrahide en önemli önlemler, intravenöz demir takviyeleri ve eritropoietin uyarıcı faktörlerin (EPO) kullanımıyla ameliyat öncesi ve sonrası aneminin tedavisi; cerrahi hemostaz, minimal invaziv girişim, koagülasyon faktör konsantreleri ve traneksamik asit gibi antifibrinolitikler yardımıyla koagülasyon algoritmalarının kullanılması sonucu tanısal ve girişimsel kan kaybının azaltılması ve ayrıca kişiye özgü anemi toleransı kullanılarak allojenik kan bileşenlerinin kısıtlı kullanımı olarak sayılabilir.

HKY bilgi sistemlerindeki deneyimlerin kullanılması

Amaç, kısmen politik bir alanda birlikte hareket edebilmek için, halihazırda HKY kullanan klinikleri bilgi sistemleri oluşturarak bir araya getirmektir (Örn. Sağlık sigortası şirketleriyle ayrıcalıklı anlaşmalar için görüşmeler veya HKY'ye daha fazla harcama yapan hastanelere daha fazla finansman sağlanması hakkında yapılan görüşmeler).

Bu nedenle, standart işletim prosedürleri (SİP'ler) veya eğitim materyalleri sağlamak gereklidir. Katılan bölümler, halihazırda bir öz değerlendirme süreci yoluyla yapılan sertifika da alabilir.

Yapılar ve sistemler, ancak üzerine inşa edildikleri temel kadar güçlüdür. Benzer şekilde, sağlık hizmetleri sistemleri ve programları, çerçevelerini oluşturmak ve rehberleri uygulamak için açıkça belirlenmiş ilkelere ihtiyaç duyar. Son zamanlarda, hasta kan yönetimi (HKY) programları, hasta merkezli bakım sunmak için bir araç olarak tıbbi uzmanlık alanlarında büyük ilgi görmektedir.

HKY, hasta sonuçlarını iyileştirmek amacıyla hemoglobin konsantrasyonunu korumak, hemostazı optimize etmek ve kan kaybını en aza indirmek için tasarlanmış kanıta dayalı tıbbi ve cerrahi kavramların zamanında uygulanması olarak görülmelidir.

HKY'nin yararlarının bilinmesine ve çabuk kabullenilmesine karşın, uygulanması belirli engeller nedeniyle yaygın değildir. Bu engeller arasında HKY için zaman ve personel ayrılması, yeni SİP’lerin geliştirilmesi, yeni rehberleri benimseme konusundaki isteksizlik ve HKY'nin bir parçası olarak, uygulanan değişikliklere dayalı olarak sonuçları izlemek için uygun sistemlerin eksikliği yer almaktadır.

Özellikle, HKY rehberleri, HKY programlarını gerçeğe dönüştürmeye yardımcı olabilir. Bu HKY rehberleri altı modül olarak sunulmaktadır:

• Kritik kanama/Masif transfüzyonda HKY
• Perioperatif HKY
• Dahili hastalıklarda HKY
• Yoğun bakımda HKY
• Gebelik ve doğumda HKY
• Yenidoğan ve Pediatride HKY

Uzmanlar, HKY programlarını üç temel faaliyete dayandırmıştır:

1. Doktorları, allojenik transfüzyonu en aza indirmenin ve kan düzeyini artırmanın önemi konusunda eğitmek.
2. Kanıta dayalı rehberlerin uygulanması ve uygun transfüzyonu yönlendirmek için elektronik karar destek sistemleri geliştirilmek.
3. Transfüzyon uygulamalarındaki kalıpları izlemek ve iyileştirme alanlarını tanımak için bir transfüzyon veri analizi platformu geliştirmek.

HKY uygulamasından sonra, transfüzyonla ilişkili istenmeyen olaylarda artış veya klinik sonuçlar üzerinde olumsuz etki olmaksızın, azalmış transfüzyonla ilişkili maliyetlerin eşlik ettiği eritrosit ve trombosit transfüzyonlarında önemli düşüşler gösterilmiştir.

Özetle, HKY kısa bir süre içinde hızla uygulamaya girecektir. Çalışmalar hem laboratuvara dayalı hem de kliniğe dayalı faydalar göstermiştir, ancak geniş çapta uygulanması gecikebilmektedir. Gelişmeye etkisi kesin olan HKY ilkelerinin izlenmesi, kurumların kendi HKY programlarını oluşturmaları, geliştirmeleri ve uygulamaları için rehber görevi görebilir ve bunları çeşitli alt uzmanlıklara göre uyarlayabilir. Yukarıda detaylandırıldığı gibi, HKY programı, HKY ilkelerine bağlı olan ve olumlu sonuçlarla başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlayan kendi hedeflerini belirlediği için başarılı olmaktadır. Daha fazla kurum, halihazırda mevcut olan formüllerden yararlanmalı ve bunları hastalarının ve kurumlarının ihtiyaçlarına göre şekillendirmelidir. Ayrıca, kanıta dayalı rehberleri genişletmek için HKY'nin tıbbın diğer alanlarına uygulanmasının araştırılması gerekmektedir. Amaç veya hedeflenen grup ne olursa olsun, bir HKY programı, başarılı program uygulamasını kolaylaştıran güçlü bir yapı oluşturmak için burada açıklanan temellere uymalıdır.

Uygulamayı Kolaylaştırmak İçin Hasta Kan Yönetimi Rehberleri

Bulgular:

• Dünya nüfusunun %30'undan fazlası anemiktir.
• Hastanede yatış sırasında anemi görülme sıklığı artar.
• Hasta kan yönetimi, hastanede yatmanın herhangi bir noktasında hasta sonuçlarını iyileştirir.
• Hastaneler, HKY'nin uygulanması konusunda hala yönlendirme istemektedir.
• Hasta kan yönetimi rehberleri, “HKY'nin nasıl uygulanacağına” ilişkin yeni bir kavram olarak hizmet eder.

HKY'nin kanıtlanmış faydalarına rağmen, birçok engel, özellikle bilgi eksikliği, disiplinler arası bağ eksikliği, kaynak eksikliği ve genel endişeler nedeniyle, HKY rehberlerinin dünya çapında klinik uygulamaya dönüştürülmesini sınırlamaktadır. Uygulanan değişiklik yönetimi ilkelerinin ön koşulu altında, etkili bir HKY programının, kapsamlı HKY ilkeleri idari ve klinik standartları yelpazesi içermesi gerekir. Engellerin üstesinden gelme stratejilerinde genellikle birden fazla modeli içeren HKY rehberleri ve ülke koşullarına göre özel tasarlanmış önlemlerin kullanımı söz konusudur. HKY'nin hasta merkezli yaklaşımı, hastane merkezli ve dolayısıyla her kurumla uyumlu bir şekilde sunulmasını sağlamalıdır. Kurumun ilk başarısı, HKY alanında daha fazla motivasyon ve faaliyet sağlamalıdır.

-------------------------------------------------

Uygulamada Hasta Kan Yönetimi

Hasta Kan Yönetimi (HKY) sisteminin kurulması - Türkiye’de Kan Transfüzyon Yönetim Sisteminin Geliştirilmesi İçin Teknik Yardım Projesi, önemli bir konu olan HKY, hasta bakımının kalitesini iyileştirmeye ve hasta güvenliğini artırmaya hizmet eder.

Hastanede HKY sistemini oluşturmak için hastane yönetimi ve hastane transfüzyon komitesinin desteği gereklidir.

Bir hastanede farklı alanlarda uzman doktorlardan oluşan ekibin ana görevi, HKY ilkelerini günlük rutine dahil etmek ve ortaya çıkabilecek sorunları çözmektir. Bulunduğu merkez dışındaki merkezlerle HKY konusunda iletişimde bulunmak, sinerjilerden yararlanma, sorunları ve direnişleri birlikte aşma açısından mantıklıdır.

HKY ilkelerini günlük rutinde uygulamak ne kadar iyi olursa ve çevredeki hastaneler sonunda bu programın değerine ikna olurlarsa, uzun vadeli başarı o kadar çabuk sağlanır.

HKY ilkelerinin uygulanması için temel gereksinimler:

Hastane yönetimi ve hastane transfüzyon komitesi

Herhangi bir klinik projede olduğu gibi, HKY programı hastane yönetimini planlanan prosedür hakkında önceden bilgilendirmelidir. HKY programı aynı zamanda Hastane Transfüzyon Komitesi toplantısında tüm paydaşlara sunulmalı ve Transfüzyon Komitesi üyelerinden olumlu not almalıdır.

Hasta Kan Yönetimi konusunda yapılacakları planlayın

Uygulanabilir prosedür için, kliniğin spesifik HKY programının içeriğinin ayrıntılı şekilde incelenmesi önerilir. Bu çalışma ile ilgili uygulamaya yönelik yapılacaklar belirlenmeli ve belgelenmelidir. Bu belge, transfüzyon uygulamaları ile ilgili kalite yönetimi için kalite el kitabına eklenmelidir.

Klinik personelini HKY konusunda bilgilendirin

Bilgilendirme ve bilgilendirme kampanyalarının odak noktası, poliklinikler, servisler ve ameliyathanenin personelidir. HKY uygulaması kanı en çok kullanan kliniklerde başlamalıdır.

Disiplinler arası koordinasyon ve planlamayı sağlayacak profesyonel bir ekip oluşturulmalı

Çeşitli uzmanlık alanlarının katılımıyla doktor ve hemşirelerden oluşan çekirdek bir HKY grubu oluşturulmalıdır.

Preoperatif HKY becerilerini genişletin

Hastanede ameliyat öncesi bir HKY uygulamasına başlamak için, HKY çekirdek ekibinin genellikle daha fazla yeterliliğe ve ilgili uzmanlık alanlarında daha geniş bir iletişim ağına ihtiyacı vardır. Bu nedenle, hematolojik bilgisi iyi bir dahiliyeci, bir gastroenterolog ve bir jinekoloji uzmanını ekibe dahil etmek mantıklıdır. Bu meslektaşlar, anemi değerlendirmesini sadece gerekli özel uzmanlık düzeyine yükseltmekle kalmaz, aynı zamanda uzun vadede HKY ilkelerinin diğer kliniklere uygulanmasını temsil eder.

Bilgi edinmeyi ve geri bildirimi sağlayın

HKY ilkelerinin en fazla uygulandığı yerlerin düzenli ziyaret edilmesi ve elde edilen ilginç gelişmeleri izlemek ve geri bildirimleri değerlendirmek önemlidir. İlgili kliniklerin eğitim saatlerinde HKY konularının tartışılması ve uygulamalar ile elde sonuçların sunulması ve bu konuda bilimsel bir izleme programı kullanılması HKY uygulamasına daha fazla katkıda bulunabilir. Aynı durum, düzenli olarak ziyaret edilen ve bilgilendirilen hastane personeli için de geçerlidir.

Bu düzenli tartışmalar, HKY ekibinin zorluklar ve sorunlar ortaya çıktığında erken öğrenmesini sağlar.

Hasta güvenliğini ön planda tutun

Öncelikle ve en önemlisi, hastane personelinin HKY'yi hastaların teşhis ve tedavi kalitesini iyileştirme yaklaşımı, yani hasta güvenliğini ve bakım kalitesini artırma yaklaşımı olarak anlaması gerekir.

"Biz duygusu" yaratın

HKY programı, sağlık personeli tarafından bu program benimsenirse, HKY'yi "kendilerinin" projesi olarak görür ve "Biz bunu yapıyoruz!" duygusu yayılır. HKY bilgilendirme günleri sağlık personeline ek motivasyon sağlar.

Planlanacak basın toplantıları

Projenin başlangıcı bir basın toplantısı için uygundur. Halkla ilişkiler bölümü ve HKY Grubu, HKY ilkelerini kaliteyi iyileştirmek ve hasta güvenliğini artırmak için girişim olarak sunabilirken, HKY’nin tüm hastanelerde aynı zamanda uygulanmaya başladığını ve Dünya Sağlık Örgütü'nün uzun zamandır bu uygulamayı talep ettiği vurgulanmalıdır.

HKY uygulamaları ile ilgili düzenli bilgilendirme ve geri bildirim toplantıları

Düzenli ziyaretler ve bilgilendirmelerin yanı sıra ilginç gelişimler konusunda daha fazla eğitim yoluyla doğrudan etkilenen tüm diğer alanları (yani cerrahi) dahil etmek de önemlidir. İlgili kliniklerin bilgilendirme toplantıları sonuçları sunulup tartışılabildiğinden, bilimsel bir izleme programı buna katkıda bulunabilir. Aynı durum, düzenli olarak ziyaret edilen ve bilgilendirilen bakım personeli için de geçerlidir.

Bu düzenli tartışmalar, HKY ekibinin zorluklar ve sorunlar ortaya çıktığında erken öğrenmesini sağlar.

Hastaların klinik verilerini toplayın, değerlendirin ve gözlemleyin

Klinik bir yaklaşım olarak HKY, görünüşte kan ve kan bileşenlerinin tüketimini azaltmayı hedeflemiyor. Öncelik hasta güvenliğini artırmaktır. Bu nedenle, ihtiyaca dayalı transfüzyonun değerlendirilmesi için klinik parametrelerin toplanması önemlidir.

Aşağıdaki parametreler, transfüzyon uygulamadaki farklılığın olası nedenleri olarak tanımlanmıştır:

• Preoperatif aneminin prevalansı ve yaygınlığı
• Perioperatif kan kaybının boyutu
• Transfüzyon eşikleri olarak tanımlanan hemoglobin düzeyi.

Yayın hazırlama

Dergilerdeki bilimsel yayınlar, HKY programını ve hastanedeki ekibi tanıtmaya ve genel ilgiyi artırmaya yardımcı olur. HKY ilkelerini uygulayan hastaneler, yayınlanmış verilerden ve sonuçlardan, aynı zamanda şimdiye kadar ortaya çıkan zorluklardan ve sorunlardan büyük ölçüde yararlanır.

HKY toplantıları düzenleyin

"HKY toplantıları" aynı zamanda eğitim veren doktorları ve uzmanları bilgilendirmeye ve ikna etmeye yardımcı olabilir. İdeal olarak, yerel HKY uygulaması derslerde ve çalıştaylarda sunulmalıdır; sorunlar ve sorular ele alınmalı ve tartışılmalıdır. Hastaların kalite iyileştirme ve güvenliğinin çok önemli olduğu da öğretilmelidir.

Görünüm

HKY uygulamasının sürdürülebilirliği HKY içeriğinin incelenmesine bağlıdır.

Ancak orta vadede transfüzyon görevlilerinin HKY temsilcilerine dönüştürülmesi mümkünse, HKY uygulaması klinikte uzun vadede başarılı bir şekilde devam edecektir.

Kaynaklar:

Patient Blood Management, PBM-academy.de

Müller MM, Meybohm P, Geisen C et al. Patient Blood Management – Wie geht das praktisch? ... Anästhesiol Intensivmed Notfallmed Schmerzther 2014; 49: 266–272